(អាមេរិក)៖ អង្គការ NASA បានជ្រើសរើសទីតាំងសម្រាប់ឲ្យយានស្រាវជ្រាវភពអង្គារ Perseverance ចុះចត ប្រកបដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ហើយកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ យានកង់ ៦ មួយគ្រឿងនេះបានចុះចត ទៅដល់ផ្ទៃរណ្តៅឈ្មោះ Jezero ដែលមានអង្កត់ផ្ចិតរហូតដល់ទៅ ៤៥គីឡូម៉ែត្រ។
ការសិក្សាថ្មីមួយបានបង្ហាញថា រូបថតដែល Perseverance បានថត មុនពេលវាចុះទៅជាន់ផ្ទៃរណ្តៅ Jezero ហាក់ដូចជាបានផ្តល់តំរុយពិសេសមួយរួចទៅហើយ។ ជុំវិញព័ត៌មាននេះ លោក Benjamin Weiss សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា នៃវិទ្យាស្ថានសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រភព Massachusetts បានលើកឡើងថា «មិនចាំបាច់ចល័តទៅទីណាផ្សេងផង ក៏យាន Perseverance អាចបកស្រាយអាថ៌កំបាំងមួយ ក្នុងចំណោមអាថ៌កំបាំងធំនានា បានរួចទៅហើយ នោះគឺរណ្តៅ Jezero ធ្លាប់ជាបឹងមួយ»។
ភាពខុសប្លែកគ្នាក្នុងរឿងនេះ គឺពីដំបូងឡើយអ្វីៗត្រឹមស្ថិតក្នុងការសន្និដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែនៅក្រោយពេលដែល Perseverance ចុះទៅដល់ផ្ទាល់ ចម្លើយពិតប្រាកដក៏ចេញមក នោះគឺរណ្តៅ Jezero ជាអតីតបឹងស្តុកទឹកដ៏ធំមួយ នៅលើភពអង្គារ ហើយវាមានដងទន្លេហូរចាក់ចូលក្នុងបឹង ដែលស្ថិតនៅអឌ្ឍគោលខាងជើង នៃភពអង្គារមួយនេះ។
តាមរយៈកាមេរ៉ាចម្បងៗបំពាក់នៅលើ Perseverance ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាចផ្តិតបានរូបភាពពិសេស អំពីចំណុចនៃរណ្តៅ Jezero ដែលយាននេះបានចុះទៅដល់។ កាមេរ៉ា Mastcam-Z បានផ្តិតរូបភាពទីទួលមួយ ដែលត្រូវបានដាក់ឈ្មោះឲ្យថា Hill Kodiak ស្ថិតនៅក្នុងរណ្តៅ Jezero ដែលមានចម្ងាយ ២.២៤គីឡូម៉ែត្រពីយាន។
Hill Kodiak ពិតជាបង្ហាញនូវបុគ្គលិកលក្ខណៈ នៃការប្រែប្រួលរបស់វា ដោយសារតែវត្តមានទឹកកាលពីអតីតកាល ខណៈវាស្ថិតនៅបាតបឹង Jezero ពីមុន។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិ ដែលបាននិងកំពុងចូលរួមសិក្សាតាមរយៈបេសកកម្ម Perseverance ដឹកនាំដោយអង្គការ NASA កំពុងតែបន្តត្រួតពិនិត្យទិន្ន័យបានមកពីយាននេះ ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមទៀត អំពីកម្រិតនៃបឹងកាលពីអតីតកាល, ការកកើតដីសណ្ត និងសកម្មភាពនានា កាលពីអតីតកាលនៅរណ្តៅ Jezero។
រណ្តៅ Jezero ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកន្លែងដ៏ល្អមួយដើម្បីធ្វើការងារនេះ ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យនានាដែលប្រមូលបាន ដោយយានអវកាសដូចជាផ្កាយរណប MRO របស់អង្គការ NASA ជាដើម។ រូបភាពដែលត្រូវបានផ្តិតដោយ MRO ពីគន្លងគោចរភពអង្គារ បានបង្ហាញពីលក្ខណៈពិសេសរបស់រណ្តៅ ដែលមានរាងដូចជាផ្លិតមួយនេះ។ សមាជិកនានានៃក្រុមបេសកកម្មសិក្សាស្រាវជ្រាវ បានបកស្រាយថា វាបង្ហាញពីដីសណ្តដែលធ្លាប់មានទន្លេមួយ ហូរចាក់ចូលទៅបឹងនេះប្រហែលជា ៣.៧ពាន់លានឆ្នាំមុន ដោយបង្កើតជាដីល្បាប់ ហើយនៅទីនោះអាចនៅរក្សា «ភស្តុតាង» នៃអតិសុខុមប្រាណភពអង្គារ (មីក្រូសារីរាង្គ) ប្រសិនបើពួកវា «ធ្លាប់មានវត្តមានកាលពីមុន»។
គួរបញ្ជាក់ថា ការស្វែងយល់អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់តំបន់ ដែល Perseverance បានចុះទៅដល់នោះ ពិតជារឿងចាំបាច់ណាស់ ព្រោះយាននេះមានតួនាទី ក្នុងការប្រមូលយកសំណាកថ្ម និងដីភពអង្គារ ដើម្បីបញ្ជូនមកកាន់ភពផែនដីវិញ។ ការសិក្សាស្វែងយល់របស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ទៅលើកម្ទេចថ្ម និងដីជាក់ស្តែងដែលយកបានពីភពអង្គារ នឹងជួយឲ្យយើងរកឃើញអ្វីៗថ្មី ឬក៏អាចដាននៃជីវិតកាលពីអតីតកាល នៅលើភពក្រហមនោះផងក៏ថាបាន៕
ប្រែសម្រួល៖ Cambo Space
ប្រភព៖ Space.com (ថ្ងៃសៅរ៍ ទី០៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១)