ទិន្នន័យតេឡេស្កូបកំពូលៗ «៣» រួមបញ្ចូលគ្នាចេញជារូបភាពទម្រង់ «X-ray» ៤សន្លឹកដ៏អស្ចារ្យ (រូបភាពខាងក្នុង)
(បរទេស)៖ ជាការពិតណាស់ទីអវកាសដែលភ្នែកមនុស្សមើលឃើញ និងទីអវកាស ដែលកែវលែនតេឡេស្កូបឆ្លុះឃើញ ពិតជាមានទម្រង់ខុសគ្នា ទៅតាមការកំណត់មុខងារ។ ឧទាហរណ៍តេឡេស្កូបអវកាស James Webb មានសមត្ថភាពអង្កេតពន្លឺក្រហមអាំងហ្វ្រា (Infrared Light) និងតេឡេស្កូប Chandra អាចឆ្លុះឃើញកាំរស្មីអ៊ិច (X-ray) សុទ្ធសឹងតែជាទម្រង់ពន្លឺដែលភ្នែកមនុស្ស មិនអាចមើលឃើញនោះឡើយ (Invisible) ខណៈតេឡេស្កូបអវកាស Hubble វិញ គឺមានសមត្ថភាពអាចថតទិដ្ឋភាពទីអវកាស ដែលភ្នែកមនុស្សមើលឃើញ ឬយើងហៅថា Visible Light។
ចុះបើយើងយកទិន្នន័យពីតេឡេស្កូបទាំង ៣ មករួមបញ្ចូលគ្នាលើរូបភាពនីមួយៗ ឲ្យចេញជាទម្រង់កាំរស្មីអ៊ិច (X-ray) វិញនោះ តើនឹងមានទិដ្ឋភាពបែបណាទៅ? ខាងក្រោមនេះជារូបភាពអវកាស ៤ សន្លឹក ដែលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានប្រើប្រាស់ រូបភាពគោលបានមកពីតេឡេស្កូបអវកាស James Webb និង Hubble មកបន្ថែមពីលើរូបភាពទម្រង់ X-ray របស់ Chandra ដើម្បីឲ្យលោកអ្នកអាចយល់ដឹងថា ប្រសិនបើកែវភ្នែកលោកអ្នក មានសមត្ថភាពឆ្លុះមើលកាំរស្មី X-ray តើនឹងមើលឃើញទិដ្ឋភាពអវកាសទាំងនោះយ៉ាងដូចម្តេច៖
១៖ កាឡាក់ស៊ីរាងគូទខ្យងស្ទើរ (barred spiral) NGC 1672៖ វាស្ថិតនៅចម្ងាយ ៦០លានឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដីយើង (១ឆ្នាំពន្លឺ = ៩.៤៦ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ) ហើយរូបភាពបំប្លែងថ្មីរបស់វាជាទម្រង់ X-ray បាននាំឲ្យគ្រប់គ្នាមើលឃើញ តំបន់ភ្លឺៗមួយចំនួនក្នុងទម្រង់ពណ៌ស្វាយ នៅតាមដៃ (spiral arms) នៃតំបន់ជាយៗកាឡាក់ស៊ីនោះ ដែលជាសញ្ញានៃកំហាប់វិទ្យុសកម្ម X-ray ដ៏ខ្លាំងក្លា។ NASA បានអះអាងថា ទាំងនោះជាសញ្ញាជះចេញសារធាតុនានាពីពពួក តារាណឺតុង (Neutron Stars) និងប្រហោងខ្មៅ (Black Hole)។
២៖ កាឡាក់ស៊ីរាងគូទខ្យង (spiral) ឈ្មោះ M74 ឬមានរហស្សនាមួយទៀតថា កាឡាក់ស៊ី Phantom (ខ្មោច)៖ រូបរាងរបស់វាស្រដៀងនឹង Milky Way របស់យើងដែរ និងស្ថិតនៅចម្ងាយ ៣២លានឆ្នាំពន្លឺពីផែនដី។ ព្រោះតែ Phantom មានស្ថានភាពស្រអាប់ ដែលមិនភ្លឺខ្លាំងដូចកាឡាក់ស៊ីមួយចំនួនទៀតនោះ ទិន្នន័យលម្អិតពីវាក៏មិនសូវមានដែរ រហូតដល់យើងមានតេឡេស្កូប James Webb ដែលអាចផ្តិតបានរចនាសម្ព័ន្ធដ៏ស្មុគស្មាញ។ បូកថែមទិន្នន័យ X-ray ពី Chandra យើងក៏ទទួលបានរូបភាពដូចខាងក្រោម។ ចំណុចពណ៌ស្វាយភ្លឺៗ គឺជាតំបន់ដែលផ្កាយក្មេងៗកំពុងកកើត។
៣៖ បណ្តុំពពកធូលី (នីប៊ូឡា) មានឈ្មោះថា The Eagle Nebula (នីប៊ូឡាឥន្ទ្រី)៖ រូបនេះពិតជាល្បីល្បាញ ហើយបណ្តាអ្នកស្រឡាញ់ផ្នែកតារាសាស្ត្រ ពិតជាមិនអាចមើលឃើញរំលង។ The Eagle Nebula ស្ថិតនៅចម្ងាយ ៦,៥០០ឆ្នាំពន្លឺពីផែនដី ឬយើងអាចហៅវាថា The Pillar of Creation។ រូបភាពក្នុងទម្រង់ X-ray បាននាំឲ្យយើងឃើញតំបន់ភ្លឺៗពណ៌ស្វាយ និងផ្កាឈូក លេចឡើងពាសពេញរូបភាពនោះ ដែលសុទ្ធសឹងជាទីតាំងដែលតារាក្មេងៗកំពុងកកើត។ យើងអាចមើលឃើញថា តំបន់ដែលផ្កាយក្មេងៗកំពុងកកើត មានចំនួនច្រើនស្ថិតនៅក្រៅបណ្តុំពពកធូលី ហើយមានតែចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលស្ថិតនៅក្នុងបណ្តុំពពកធូលីនោះ។
៤៖ តំបន់កញ្ចុំផ្កាយ NGC 346៖ វាមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីរណប SMC (Small Magellanic Cloud) របស់កាឡាក់ស៊ី Milky Way យើង ដែលមានចម្ងាយ ២០០,០០០ឆ្នាំពន្លឺពីផែនដី។ បើយើងមើលទៅលើផ្នែកខាងឆ្វេងនៃរូបភាព នោះនឹងឃើញមានពន្លឺពណ៌ស្វាយយ៉ាងធំ ដែលនោះត្រូវបានក្រុមតារាវិទូជឿជាក់ថា ជាកាកសំណល់នៃបន្ទុះស៊ូពើណូវ៉ា (Supernova) របស់ផ្កាយដ៏ធំមួយ។ រូបទី ៤ នេះពិសេសជាងគេ ព្រោះវាមិនត្រឹមតែយកទិន្នន័យពី James Webb, Chandra និង Hubble ប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងពីតេឡេស្កូប XMM-Newton របស់ ESA និង Spitzer (ចូលនិវត្តន៍កាលពីឆ្នាំ២០២០) របស់អង្គការ NASA មកបូកបញ្ចូលផងដែរ៕
ប្រែសម្រួល៖ Cambo Space (ឥន្ទ វុត្ថា)
ប្រភព៖ SPACE/NASA/ESA/CSA (ថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣)
