James Webb ទម្លាយ «អាថ៌កំបាំង» នៃតំបន់១ក្បែរកាឡាក់ស៊ី Milky Way ដែលគេបានគិតខុសពីមុន

(បរទេស)៖ NGC 346 កន្លងមកត្រូវបានក្រុមតារាវិទូស្គាល់ថា ជាបណ្តុំនៃតំបន់កកើតផ្កាយដ៏មមាញឹកបំផុត ស្ថិតនៅក្នុងកូនកាឡាក់ស៊ី១ក្បែរកាឡាក់ស៊ី Milky Way យើង ដែលបង្កប់ទៅដោយភាពអាថ៌កំបាំង គួរឲ្យចង់បើកកកាយ។ ប៉ុន្តែចាប់ពីពេលនេះទៅ តំបន់ NGC 346 នឹងមិនមានធ្វើឲ្យយើងងឿងឆ្ងល់ច្រើនទៀតឡើយ ព្រោះនៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ តេឡេស្កូបអវកាស James Webb បានបញ្ចេញរូបភាព និងទិន្នន័យច្បាស់លាស់ដំបូងបំផុតអំពីវាហើយ។

យើងបានដឹងពីមុនមកថា តំបន់ NGC 346 ស្ថិតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីរណបទី ២ (SMC ឬ Small Magellanic Cloud) ដែលស្ថិតនៅក្បែរកាឡាក់ស៊ី Milky Way យើងនេះ។ នៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីរណប SMC នោះ មានកំហាប់នៃធាតុដែលធ្ងន់ជាងអ៊ីដ្រូសែន (hydrogen) ឬ អេល្យូម (Helium) ដែលជាទូទៅយើងហៅថា លោហៈ (mental) នោះ ទាបជាងនៅក្នុងកាឡាក់ Milky Way។ ជាទូទៅ NASA បានកំណត់ថា កម្ទេចធូលីក្នុងទីអវកាស គឺភាគច្រើនជាលោហៈ ហើយពួកគេជឿជាក់ថានៅក្នុង SMC នោះមានកម្ទេចធូលីក្នុងកម្រិតទាប ហេតុដូច្នេះទើបពិបាកឲ្យតេឡេស្កូបអង្កេតឃើញវា។ ប៉ុន្តែនៅទិន្នន័យថ្មីរបស់ James Webb បានបង្ហាញចេញផ្ទុយពីនេះ។

រូបភាពថ្មីប្រកបដោយភាពលម្អិតទៅលើ NGC 346 មួយសន្លឹកនេះ ត្រូវបានផ្តិតដោយឧបករណ៍ចាប់យកពន្លឺក្រហមអាំងហ្វ្រាជិត (Near-Infrared Camera ឬ NIRCam) នៃតេឡេស្កូបអវកាស James Webb របស់អង្គការ NASA ESA និង CSA ហើយវាមានចម្ងាយ ២០០,០០០ឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដី (១ឆ្នាំពន្លឺ = ៩.៤៦ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។ James Webb បានរកឃើញថា វាមិនត្រឹមតែជាកន្លែងកកើត «ផ្កាយ» ថ្មីៗមានច្រើនជាងការស្មានប៉ុណ្ណោះទេ តែក្នុងតំបន់ទាំងនោះក៏មាន «ភព» ថ្មីៗកកើតច្រើនដូចគ្នា។

សម្រាប់តំបន់មានឧស្ម័នពណ៌ផ្កាឈូកៗ គឺតំណាងឲ្យអ៊ីដ្រូសែនពោពេញថាមពល ដែលជាធម្មតាមានកម្តៅប្រហែល ១០,០០០អង្សាសេ ឬអាចក្តៅខ្លាំងជាងនេះទៀត ខណៈតំបន់ដែលមានឧស្ម័នពណ៌ទឹកក្រូចៗភាគច្រើន តំណាងឱ្យអ៊ីដ្រូសែនមានកំហាប់ក្រាស់ និងម៉ូលេគុលត្រជាក់ប្រហែល – ២០០អង្សាសេ ឬអាចទាបជាងនេះ ព្រមទាំងវត្តមានធូលីបន្ទាប់សន្សំជាច្រើនទៀត។ ឧស្ម័នដែលត្រជាក់បែបនេះ តែងតែផ្តល់នូវបរិយាកាសដ៏ល្អ សម្រាប់ផ្កាយនានាកកើតរូបរាងឡើង ដូចដែលយើងឃើញតាមរយៈទិដ្ឋភាព នៅតំបន់កកើតផ្កាយជាក់ស្តែងនោះ។

គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងរូបភាពនៃ NGC 346 របស់ Jame Webb ក្រុមតារាវិទូបានមើលឃើញវត្តមានផ្កាយក្មេងៗ កំពុងកកើត (protostars) ដែលសុទ្ធសឹងមានម៉ាសធំៗ (៥-៨ដងនៃម៉ាសព្រះអាទិត្យ)។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាចធ្វើការអង្កេតចំពោះ «ផ្កាយកំពុងកកើត» មានម៉ាសក្រោម ១០ដងនៃម៉ាសព្រះអាទិត្យទាំងនោះ ដើម្បីយល់ដឹងអំពីឥទ្ធិពលដែលពួកវាអាចធ្វើឲ្យប្រែប្រួល ទៅដល់បរិស្ថាននៅជុំវិញតំបន់ដែលពួកវាកំពុងកកើត។ ដោយឡែកសម្រាប់វត្តមាន «ភពកំពុងកកើត» នោះវិញ គឺជាគន្លឹះសំខាន់ដំបូង ដែលនាំឲ្យក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសង្ស័យថា ភពថ្ម (rocky planets) នានាអាចចាប់កំណើតលឿនជាងការគិតពីមុន បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍បន្ទុះ Big Bang បានកើតឡើង ព្រោះកាឡាក់ស៊ីរណប SMC ក៏មានបរិស្ថានស្រដៀងនឹងកាឡាក់ស៊ីវ័យចំណាស់ៗជាច្រើនទៀតដែរ៕

ប្រែសម្រួល៖ Cambo Space (ឥន្ទ វុត្ថា)
ប្រភព៖ NASA (ថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣)