ជាលើកដំបូងសម្រាប់ឥណ្ឌា ក្នុងការរកឃើញប្រព័ន្ធមួយដែលមាន «ផ្កាយភ្លោះ៣»
(បរទេស)៖ ប្រទេសឥណ្ឌានៅតែបន្តបញ្ចេញស្នាដៃថ្មីៗ ដែលពីមុនមានតែសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះអាចសម្រេចបាន។ យើងកំពុងនិយាយអំពីការស្រាវជ្រាវរកភពនៅប្រព័ន្ធផ្កាយដទៃ (Exoplanet) ថ្មីៗ និងផ្កាយនានាដែលកំពុងចាប់កំណើត ហើយនៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះ វិស័យអវកាសឥណ្ឌាទើបតែសម្រេចបានលទ្ធផលថ្មីជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន នោះគឺការរកឃើញប្រព័ន្ធផ្កាយមួយដែលមានផ្កាយរហូតដល់ទៅ ៣ដួង។
ប្រព័ន្ធផ្កាយភ្លោះ ៣ ខាងលើនេះត្រូវបានដាក់ឈ្មោះសម្គាល់ឲ្យថា GG Tau A ដែលពិតជាមិនងាយមាននោះឡើយនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ី Milky Way យើងនេះ ឬសូម្បីតែចក្រវាល។ ផ្កាយទាំង ៣ ដួងនៅក្នុងប្រព័ន្ធនេះ គោចរជុំវិញគ្នាទៅវិញទៅមក ដែលជាពាក្យបច្ចេកទេសគេហៅវាថាជាប្រព័ន្ធរួមតែមួយ (binary system) និងមានចម្ងាយប្រមាណ ៤៨៩ឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដី (១ឆ្នាំពន្លឺ = ៩.៤៦ទ្រីលានkm)។
យោងតាមក្រុមការងារមកពី វិទ្យាស្ថានជាតិសម្រាប់ការអប់រំ និងស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ (National Institute of Science Education and Research ឬ NISER) ស្ថិតក្នុងរដ្ឋ Odisha ប្រទេសឥណ្ឌា ដែលបានសិក្សារកឃើញលទ្ធផលខាងលើនេះឲ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធផ្កាយ GG Tau A នោះមានអាយុចន្លោះពី ១ – ៥លានឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដែលនេះជាកម្រិតអាយុក្មេងបំផុតមួយ ឬអាចចាត់ទុកថា ទារកផ្កាយ (baby stars) បាន។
ភាពវិសេសវិលារបស់ GG Tau A គឺវានឹងផ្តល់ឱកាសដល់ក្រុមអ្នកសិក្សា សង្កេតរកវត្តមាន បន្ទះឌីសនៃភពចាប់កំណើត (Protoplanetary Disk) ដែលអាចកើតមាននៅជុំវិញផ្កាយទាំង ៣ នោះ ហើយវានឹងកាន់តែក្លាយជារឿងអស្ចារ្យបំផុត ប្រសិនបើផ្កាយ ៣ នោះ អាចផ្តល់ឱកាសឲ្យភពណាមួយកកើតបាន។ វាធ្វើឲ្យយើងនឹកឃើញដល់ប្រព័ន្ធផ្កាយភ្លោះ ៣ ដែលនៅកៀកនឹង ព្រះអាទិត្យយើងបំផុតនោះគឺ Centaurus ដែលមានផ្កាយ Alpha Centauri A, Alpha Centauri B និង Proxima Centauri នៅជាចង្កោមផ្កាយតែមួយ ហើយក្នុងនោះក្រុមតារាវិទូ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ បានរកឃើញភពមួយរួចហើយជុំវិញផ្កាយ Proxima Centauri (ភព Proxima b) ខណៈភព ២ ទៀតកំពុងស្ថិតក្នុងការសង្ស័យនៅជុំវិញផ្កាយតូចក្រហម (Red Dwarf) មួយនោះដូចគ្នា។
ក្រុមតារាវិទូឥណ្ឌាក៏បានសង្កេតឃើញបន្ទះឌីសធូលី និងឧស្ម័ន (Disk) ចំនួនមួយវង្វង់នៅព័ទ្ធជុំវិញផ្កាយភ្លោះទាំង ៣ នោះផងដែរ។ ដូចយើងដឹងហើយថា បន្ទះឌីសធូលី និងឧស្ម័ន គឺជារចនាសម្ព័ន្ធដ៏សំខាន់បំផុត នៅក្នុងការផ្តល់ឱកាសឲ្យភព និងព្រះចន្ទកកើតឡើង ហើយវាមិនខុសពីពេលដែលផែនដី ភព និងព្រះចន្ទនានា នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យយើង កកើតឡើងដំបូងៗកាលពី ៤.៥ពាន់លានឆ្នាំមុននោះឡើយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ មិនទាន់មានសញ្ញាណាមួយដែលអាចបញ្ជាក់ថា Disk ជុំវិញប្រព័ន្ធផ្កាយ GG Tau A នោះមានភពណាមួយសម្ងំកកើតឡើងនៅឡើយទេ។
គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុមតារាវិទូឥណ្ឌាមកពីមជ្ឈមណ្ឌល បានប្រើប្រាស់តេឡេស្កូបចាប់រលកវិទ្យុ Atacama Pathfinder Experiment ឬ APEX ដើម្បីសិក្សាទៅលើប្រព័ន្ធផ្កាយខាងលើនេះ។ APEX ស្ថិតនៅលើខ្ពង់រាប Atacama Desert នៃប្រទេសឈីលី ដែលមានកម្ពស់ជាង ៥km ពីនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ ដូច្នេះការស្ថិតនៅទីខ្ពស់ និងបូករួមទាំងមេឃស្រឡះល្អជាប្រចាំទៀតនោះ ធ្វើឲ្យតំបន់នោះក្លាយជាទីឋានល្អបំផុតមួយលើភពផែនដី ក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវរកភព ផ្កាយ និងកាឡាក់ស៊ីជាដើម៕
ប្រែសម្រួល៖ Cambo Space (ឥន្ទ វត្ថា)
ប្រភព៖ Times Of India (TOI) (ថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤)
