ជាលើកដំបូង! James Webb រកឃើញភពថ្មីដោយស្នាដៃខ្លួន​ឯង (ប្រើវិធីងាយៗ) (មានវីដេអូ)

191

(បរទេស)៖ ខុសពីតេឡេស្កូបអវកាស Kepler TESS ដែលត្រូវសម្ងំសង្កេតផ្កាយនិមួយៗអស់ពេលយ៉ាងយូរ ដើម្បីរង់ចាំភព (Exoplanet) គោចរកាត់ពន្លឺផ្កាយ (ប្រៀបបីដូចម្ចាស់ហាងអង្គុយរង់ចាំភ្ញៀវទិញទំនិញ) នោះ តេឡេស្កូបអវកាស James Webb ឯណេះវិញបានវិធីសាស្ត្រដ៏ងាយមួយ ហើយអាចរកឃើញ ភពនៅប្រព័ន្ធផ្កាយដទៃដំបូង ដែលជាស្នាដៃរបស់ខ្លួនពិតៗ ដោយមិនមែនជាបេក្ខភាពស្ថិតក្នុងការសង្ស័យ ហើយត្រូវបានបោះមកឲ្យ Webb បញ្ជាក់ការពិតដូចកាលពីលើកមុននោះឡើយ។

(ចុចទស្សនាវីដេអូក្នុងយូធូប Cambo Space Edu)

ភពដែល James Webb ថតរូបភាពបានស្តែងៗ និងជាការរកឃើញដំបូងនោះ គឺស្ថិតនៅជុំវិញផ្កាយ TWA 7 ឬមានឈ្មោះមួយទៀតថា CE Antilae ដែលជាផ្កាយក្មេងមួយស្ថិតនៅចម្ងាយ ១១១ឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដី (១ឆ្នាំពន្លឺ = ៩.៤៦ទ្រីលានkm)TWA 7 ជាប្រភេទតារា M-typeRed Dwarf ដែលជាផ្កាយតូច និងមានពន្លឺស្រទន់ជាងព្រះអាទិត្យយើង ហើយផ្កាយប្រភេទនេះសំបូរខ្លាំងណាស់នៅក្នុងកាឡាក់ស៊ី Milky Way របស់យើង ដោយវាមានអាយុវែងជាងព្រះអាទិត្យ (G-type) នោះឆ្ងាយ។ ខណៈផ្កាយដូចជាព្រះអាទិត្យ អាចមានអាយុត្រឹមតែ ១០ពាន់លានឆ្នាំនោះ ផ្កាយប្រភេទដូចជា TWA 7 នេះអាចមានអាយុវែងជាអតិបរមាដល់ទៅ ១០០ពាន់លានឆ្នាំឯណោះ…។

ងាកមកកាន់ភពដែល James Webb ទើបឆ្លុះរកឃើញក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះវិញ ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះឲ្យថា TWA 7 b និងមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងភពសៅរ៍ (Saturn) របស់យើង។ ភពនេះគោចរជុំវិញផ្កាយមេរបស់វាក្នុងគម្លាត ៥០ដង នៃគន្លាតរវាងផែនដី និងព្រះអាទិត្យ (១៥០លានkm X ៥០ដង) ខណៈម៉ាសវិញគឺ TWA 7 b ស្មើនឹង ០.៣ដងនៃម៉ាសភពព្រហស្បតិ៍ (Jupiter) និង ១០០ដងនៃម៉ាសភពផែនដី។

  • តើ James Webb រកឃើញភព TWA 7 b ដោយរបៀបណា?

តាមការពិតទៅផ្កាយ TWA 7 នោះធ្លាប់ត្រូវបានតេឡេស្កូបលើដីមួយឈ្មោះ Very Large Telescope (VLT) ស្ថិតនៅប្រទេសឈីលី សង្កេតរួចមកហើយ ព្រោះតែវាជាតារាក្មេងដែលនៅមានរង្វង់ឌីសធូលី និងឧស្ម័នព័ទ្ធជុំវិញ។ ស្ថានភាពបែបនោះហើយដែលក្រុមតារាវិទូតែងតែកត់ចំណាំថា អាចមានភពក្មេងៗក៏កំពុងប្រសូត្រនៅដំណាលគ្នានោះដែរ…។ យ៉ាងណាក៏ដោយ VLT មិនបានរកឃើញ Exoplanet ជុំវិញផ្កាយនោះឡើយ។

ជាលើកដំបូង! James Webb រកឃើញភពថ្មីដោយស្នាដៃខ្លួន​ឯង (ប្រើវិធីងាយៗ) (មានវីដេអូ)
ប្រព័ន្ធផ្កាយ និងភព TWA 7 b ដែល James Webb ផ្តិតបានពិតៗ (Image Credit: NASA/ESA/CSA/James Webb’s Team)

ងាកមកកាន់ James Webb វិញ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានប្រើប្រាស់ ឧបករណ៍សង្កេតពន្លឺក្រហមអាំងហ្វ្រាកម្រិតមធ្យម ( Mid-Infrared Instrument (MIRI) ដើម្បីផ្តិតយករូបភាពផ្កាយ TWA 7 ហើយក៏បានឃើញវត្តមានភព TWA 7 b ស្តែងៗនឹងភ្នែកតែម្តង (ចំណុចមានពណ៌ទឹកក្រូចនៅក្នុងបន្ទះឌីសធូលី និងឧស្ម័នដែលព័ទ្ធជុំវិញចំណុចផ្កាយ នៅក្នុងរូបភាពខាងលើនេះ ខណៈចំណុចពណ៌ទឹកក្រូចរាងស្រាលមួយទៀត គឺផ្កាយដែលនៅ background ប្រព័ន្ធនេះប៉ុណ្ណោះ)។

គួរបញ្ជាក់ថា ឧបករណ៍ MIRI ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមឧបករណ៍សំខាន់ៗទាំង នៅក្នុងខ្លួន James Webb។ ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ក្នុងខ្លួន James Webb ដើម្បីផ្តិតយកទិដ្ឋភាពនៅជ្រុងណាមួយនៅទីអវកាស គឺតែងប្រែប្រួលទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃគោលដៅ។ ឧបករណ៍ផ្កាយ TWA 7 មានទំហំតូច និងពន្លឺស្រទន់ ដូច្នេះក្រុមការងារ James Webb ត្រឹមប្រើប្រាស់ MIRI ដើម្បីផ្តិតរូបភាពនោះ ក៏លេចចេញនូវពន្លឺក្រហមអាំងហ្វ្រា (Infrared Light) ចេញពីខ្លួនភព TWA 7 b នៅលើគោកតែម្តង…៕

ប្រែសម្រួល៖ ឥន្ទ វត្ថា (Cambo Space)
ប្រភព​៖ NASA/ESA/CSA via James Webb’s Team (ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥)

480×240 Banner