ហេតុអ្វីបរិយាកាសព្រះច័ន្ទ Titan ក្រាស់ជាងផែនដីរហូតដល់៥០%? ពេលនេះអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រធ្វើការសន្និដ្ឋាន…
(អាមេរិក)៖ កំហាប់បរិយាកាសដ៏ក្រាស់នៃព្រះច័ន្ទធំជាងបំផុតរបស់ភពសៅរ៍ (Saturn) «Titan» ប្រហែលជាកកើតឡើងចេញពីកម្តៅ នៃរូបធាតុសរីរាង្គដែលស្ថិតនៅស្រទាប់ផ្នែកខាងក្នុងរបស់វា។ នេះបើតាមការដកស្រង់ការផ្សាយចេញពីវែបសាយ Space.com នៅល្ងាចថ្ងៃចន្ទ ទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩។
ព្រះច័ន្ទ Titan បានទាក់ទាញពីចាប់អារម្មណ៍អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ដោយសារតែស្រទាប់បរិយាកាសក្រាស់ ដែលភាគច្រើនផ្សំឡើងដោយឧស្ម័នអាសូត ព្រមទាំងសមុទ្រមេតាន និងអេតានរបស់វា។ បរិយាកាសរបស់ Titan មានកម្រាស់ក្រាស់ជាងបរិយាកាសរបស់ផែនដីរហូតដល់ទៅ ៥០% និងជាវត្ថុអវកាសតែមួយគត់ក្នុងប្រព័ន្ធអាទិត្យ ដែលមានបរិមាណសារធាតុរាវច្រើននៅលើផ្ទៃរបស់វា ក្រៅពីភពរបស់យើង។
ទម្រង់ម៉ូលេគុលស្មុគស្មាញនៅលើ Titan រួមមានទាំងរូបធាតុសរីរាង្គ ដែលជាមានផ្ទុកវត្តមានកាបូននោះ ធ្វើឲ្យវាគឺជាទីតាំងដ៏ល្អមួយដែលជីវិតមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនបាន។ ដោយសារតែ Titan គឺជាព្រះច័ន្ទតែមួយគត់ក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ដែលមានបរិយាកាសក្រាស់ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានកើតមានចម្ងល់តាំងពីយូរមកហើយថា តើអ្វីទៅជាប្រភពនៃបរិយាកាសរបស់វា។
ទ្រឹស្តីចម្បងទាក់ទងនឹងប្រភពនៃបរិយាកាស Titan គឺជាទឹកកកអាម៉ូញាក់ពីផ្កាយដុះកន្ទុយត្រូវបានបម្លែង តាមរយៈការប៉ះទង្គិចដោយផ្ទាល់ ឬក៏តាមប្រតិកម្មសំយោគ Photochemistry ពីចម្ងាយទៅជាអាសូត ដែលបង្កើតចេញជាបរិយាកាសរបស់ព្រះច័ន្ទធំនេះ។ យ៉ាងណាមិញ ទ្រឹស្តីនេះបានមើលរំលងឥទ្ធិពលនៃរូបធាតុសរីរាង្គស្មុគស្មាញ ដែលមានវត្តមានមួយផ្នែកធំក្នុងផ្កាយដុះកន្ទុយ។
សមាសធាតុផ្សំនៃបរិយាកាស Titan គឺមិនដូចទៅនឹងប្រភេទអាសូត និងរូបធាតុដទៃទៀតនៅក្នុងផ្កាយដុះកន្ទុយឡើយ។ ម៉្យាងវិញទៀត ០៥ភាគរយនៃបរិយាកាស Titan ផ្សំឡើងពីមេតានបានបង្កជាសំណួរផ្សេងមួយទៀតថា វានឹងប្រែក្លាយជាសរីរាង្គភ្លាមៗ ហើយធ្លាក់ចុះទៅក្រោមវិញ ដូច្នេះហើយតើស្រទាប់បរិយាកាសរបស់ Titan បំពេញខ្លួនវាឡើងវិញបានយ៉ាងដូចម្តេច។
តាមរយៈការវិភាគលើទិន្នន័យដែលប្រមូលបានពីយានអវកាស Rosetta អំពីផ្កាយដុះកន្ទុយ 67P/Churyumov-Gerasimenko បានឲ្យដឹងថា ពាក់កណ្តាលខ្លួននៃផ្កាយដុះកន្ទុយនេះជាទឹកកក និងមួយភាគបួនជាថ្ម និងមួយភាគបួនជារូបធាតុសរីរាង្គ។ រូបធាតុទាំងនេះដែលមានវត្តមានក្នុងសម័យកាលដំបូងនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ប្រហែលបានជួយបង្កើត Titan ឡើង។ ផ្កាយដុះកន្ទុយ និងវត្ថុចំណាស់ៗនៅជាយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ពិតជាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង ដោយសារតែពួកវាត្រូវគេជឿថា ជាសំណល់បន្សល់ទុកពីការចាប់កំណើតនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ វត្ថុតូចៗទាំងនេះអាចរួមបញ្ចូលទៅក្នុងវត្ថុដែលធំជាងពួកវា ដូចជាព្រះច័ន្ទ Titan ជាដើម ហើយរូបធាតុថ្មសម្បូរដោយសរីរាង្គទាំងនេះ ប្រហែលជាអាចរកឃើញនៅក្នុងស្នូលរបស់វា។
ដូច្នេះហើយ ប្រសិនប្រភេទរូបធាតុសរីរាង្គទាំងនេះ ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងផ្កាយដុះកន្ទុយ មានវត្តមាននៅក្នុងស្នូលរបស់ Titan ដែរនោះ ពួកវាអាចផលិតជាឧស្ម័នស្រដៀងនឹងបរិយាកាសរបស់វាដូចសព្វថ្ងៃនេះ៕
